Gąbki

Kolejne zwierzęta, które spotykamy prawie zawsze nurkując w Morzu Śródziemnym. Są różnokolorowe, różnokształtne, a przy tym charakteryzuja się brakiem symetrii. Występują tylko w wodzie, najczęściej słonej, choć czasem można je spotkać również w wodach naszych polskich jezior, a konkretnie z 8000 gatunków tylko 150 bytuje w wodach słodkich.

Zaliczane do zwierząt beztkankowych, prowadzą osiadły tryb życia (dorosła postać kilku gatunków może się poruszać z szybkością 4 mm dziennie). Występują już bardzo płytko po zanurzeniu, ale spotyka się je również do głebokości 9000 m. Zawsze oglądając gąbki pod wodą szukam instynktownie ślimaków nagoskrzelnych, bo niektóre gatunki, mimo wytwarzania przez gąbki biotoksyn, lubią się nimi żywić. Same zaś gąbki są bardzo ważnym elementem ekosystemu, bo pełnia rolę biofiltrów wchłaniając szczątki organiczne. Są zatem miernikiem czystości wód, bo są bardzo wrażliwe na zanieczyszczenia przemysłowe.

Zwierzęta te róznie są dzielone w sensie systematyki. Badania genetyczne wyłoniły cztery grupy monofiletyczne (pospolite, wapienne, szklane i Homoscleromorpha). Z moich obserwacji pod wodą, a także przeglądając literaturę nurkową podzieliłem je na 4 grupy, odpowiadające swoim wyglądem nazwie: gąbki rurkowe (Tube sponges), rozgałęzione (Branching sponges), zwarte (Massive sponges) i inkrustowane (Encrusting sponge).

Ciekawostką jest, że długość ich ciała (pojedynczego osobnika) zawiera się w wielkościach od 2 milimetrów, do, uwaga, aż 2 metrów.

Są zwierzętami wielokomórkowymi, przy czym ich komórki sa wysoce wyspecjalizowane pod względem pełnionych funkcji. Tworzą warstwę zewnętrzną i warstwę wewnętrzną, którą rozdziela bezpostaciowa substancja zwana mezohylem, w którym to znajdują się elementy szkileletowe. W organizmie gąbek nie występują żadne organy, nie posiadają też komórek mięśniowych, czy nerwowych. Ciało pojedynczego osobnika wygląda, jak worek z otworem wyrzutowym, zwanym osculum. Żywienie się gąbki polega na wpływaniu wody z drobinami pokarmowymi do jej wnętrza za pośrednictwem porów tworzących kanały wewnątrz komórek.

Kolonie jakie tworzą gąbki bywają olbrzymie, bo dochodzą nawet do 50.000 osobników, takie nasze metropolie.

Stosowane przez człowieka od dawna dziś wciąż są poławiane dla celów gospodarczych, głównie higienicznych (każdy z nas używał pewnie w dzieciństwie gąbek), a także jako bioindykatory.

Systematyka:

Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Podkrólestwo	nibytkankowce
Typ	gąbki